Oergeestige Franse uitspraken

10 oergeestige Franse uitspraken

Ze zijn gevat, impertinent en grappig en je hebt ze vast niet geleerd tijdens de Franse les op school. Pareltjes van alledaagse uitdrukkingen die je in Frankrijk kunt tegenkomen op informele plekken, zoals in het café, op de markt of aan de keukentafel.

1. “Il est taillé comme un sandwich SNCF”

‘Hij is gebouwd als een broodje van de Franse spoorwegen’. Bijdehante manier om te zeggen dat iemand een iel of mager postuur heeft (want broodjes in de trein zijn zelden niet royaal belegd). Variant: ‘Il est épais comme une portière de vélo’: hij is zo dik als een (niet-bestaande) fietsdeur. Of zo dik als une ficelle à rôti(het touwtje rond een rollade).

2. “Minute, papillon!”

‘Wacht even, vlindertje!’ Gevatte manier om iemand op zijn plek te zetten of af te remmen. Bijvoorbeeld tijdens een gesprek: ‘Minute papillon, daar ben ik het niet mee eens.’ Of om iemand terug te fluiten die het gezelschap wel erg opjaagt. ‘Wacht effe hoor, we komen zo. Minute, papillon.’ (=drukdoenertje).

3. Être beurré comme un petit LU

‘Zo dronken als een biscuitje‘. Letterlijk: ‘zo beboterd als een koekje van LU’. Klinkt als onze ‘in de olie zijn’ dus dan weet je het wel. Dit zijn nog 15 hilarische Franse uitdrukkingen over een glaasje te veel op hebben.

Franck Dubosc en Claude Brasseur in de film Camping (2006).

4. “Il n’a pas inventé la valise à poignée”

Hij is niet al te snugger want ‘hij is niet de uitvinder van de koffer met een handvat‘. Varianten: Il n’a pas inventé la poudre (hij heeft het buskruit niet uitgevonden). Il n’a pas inventé le fil à couper le beurre (het touwtje om boter te snijden) en helemaal cynisch: Il n’a pas inventé l’eau tiède (lauw water)…

5.”Il n’est pas tout seul dans sa tête”

‘Hij is niet alleen in zijn hoofd’ ofwel: hij spoort niet helemaal. Net zo gemeen: Il neige sous le scalp’ (het sneeuwt onder de schedel’), avoir du fromage blanc dans la tête (kwark in zijn hoofd hebben), Il a une araignée au plafond (er hangt een spin aan het plafond), Il n’y a pas la lumière à tous les étages (er is niet op alle verdiepingen licht).

6. Avoir pris une overdose de camomille

Manier om aan te geven dat iemand een slome doedel is of er niet helemaal bij is “Ta’s pris une overdose de camomille?’: heb je soms een overdosis kamille(thee) genomen?

Danny Boon en Gad Elmaleh in La Doublure (2006)

7. “Alors là, tu peux te brosser”

‘Ga jij je lekker borstelen’ ofwel: dat kun je mooi vergeten. De uitdrukking ‘Tu peux te brosser’ werd een jaar of 15 geleden gebruikt in een Franse tv-reclame voor Twix. Daarin zegt een bekakte dame het om haar buurvrouw ‘Martine’ af te poeieren. En sindsdien gebruiken veel Fransen de uitspraak inclusief die vrouwennaam, ook voor mannen… ‘Tu peux te brosser Martine‘ (Echt niet!)

8. Aimable comme une porte de prison

Iemand die ‘zo aardig is als een gevangenisdeur’ daar hoef je niet al te veel warms van te verwachten. IJskoud en onvermurwbaar!

Jean Dujardin in OSS 117 – Rio ne répond plus (2009)

9. “Il me court sur le haricot”

‘Hij rent op mijn sperzieboon’, als je die voor het eerste hoort in het Frans is het even zoeken… Haricot betekent echter ‘teen’ in plat Frans (argot). Het betekent dus dat iemand op je tenen aan het springen is ofwel op je zenuwen begint te werken. Een synoniem is: il commence à m’énerver.

10. “Ça lui va comme des guêtres à un lapin”

‘Dat staat hem net zo goed als beenwarmers bij een konijn’. Wij Nederlanders zouden bij zo’n (mode)misser zeggen: ‘dat staat als een vlag op een modderschuit’. Bekende Franse variant: Ça lui va comme un tablier à une vache(dat staat hem als een keukenschort bij een koe). Ridicuul kortom…

Antoine Duléry en Franck Dubosc in de film Camping (2006).

Tekst: Nicky Bouwmeester/frankrijk.nl Beeld: copyrights speelfilms Camping (France 2/3 Cinéma/Pathé/2006), La Doublure (Gaumont/2006) en OSS 117 – Rio ne répond plus (Gaumont/M6 Films/2009).